روزئولا (Roseola) یکی از بیماریهای ویروسی در میان کودکان است. یکی از علائم مشخص این بیماری، راش نقطهنقطهٔ صورتی قرمز روی شکم کودک است یا اگر کودکتان به تازگی تب داشته و حالا راشی نقطهنقطه، برآمده یا مسطح و به رنگ صورتی دارد، میتواند روزئولا گرفته باشد. در این مطلب میتوانید با بیماری روزئولا یا بیماری ششم در کودکان آشنا شوید.
روزئولا که به نام روزئولا اینفانتوم یا بیماری ششم نیز شناخته میشود، یک بیماری ویروسی نسبتاً خفیف و شایع است که معمولاً کودکان سه تا چهار ساله را مبتلا میکند. این بیماری توسط نوعی ویروس از خانوادهٔ ویروس تبخال ایجاد میشود؛ و البته نه از همان نوعی که از طریق رابطهٔ جنسی انتقال مییابد.
این بیماری مسری است و در میان بچههای کوچک از طریق بزاق یا ذرات تنفسی، مثلاً وقتی یک کودک آلوده عطسه یا سرفه میکند، به راحتی گسترش مییابد. این عارضه همچنین با تماس مدفوعی-دهانی، مثلاً وقتی یک کودک آلوده پس از رفتن به دستشویی دستهایش را نشوید، گسترش پیدا میکند.
همچنین از آنجا که کودک حتی قبل از اینکه علائم را نشان دهد میتواند بیماری را انتقال دهد، اغلب هیچ راهی برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آن وجود ندارد. اما شما میتوانید اطمینان حاصل کنید که تمام اعضای خانواده، به ویژه آنهایی که از فرزندتان مراقبت میکنند، دستهای خود را مرتب میشویند. این کار، به ویژه در مرحلهٔ تب مفید است، زیرا تا زمانی که راش ویژهٔ بیماری را ببینید، نمیدانید چیزی که با آن مواجهید روزئولا است یا خیر.
برای رعایت احتیاط نیز، کودک خود در خانه نگه دارید و به مدرسه یا مهدکودک نفرستید و هنگامی که تب دارد، او را از دیگران دور نگه دارید. ۲۴ ساعت پس از قطع شدن تب، حضور کودکتان در کنار افراد دیگر ایمن است، حتی اگر راش روزئولا ظاهر شود. خبر خوب و آسایشبخش هم این است که وقتی فرزندتان یک بار روزئولا گرفته باشد، احتمالاً دیگر به طور مادامالعمر به آن ایمنی دارد.
علائم روزئولا
این احتمال وجود دارد که کودک ویروس را داشته باشد بدون اینکه بیمار به نظر برسد، اما روزئولا معمولاً با تب ناگهانی و نسبتاً بالا، بین ۳۸/۸ تا ۴۰/۵ درجهٔ سانتیگراد شروع میشود. تب معمولاً سه تا هفت روز ادامه مییابد و ممکن است به طور ناگهانی قطع شود و به دنبال آن راش نشانهٔ بیماری ظاهر شود.
راش ممکن است چند روز یا فقط چند ساعت باقی بماند. این راش صورتی است و میتواند شامل دانههای مسطح کوچک یا جوشهای برآمدهای باشد. این دانهها ممکن است هالهٔ روشنتری در اطراف خود داشته باشند و اگر آنها را فشار دهید، سفید شوند. راش خارشدار یا ناراحتکننده نیست و تماس با آن باعث انتقال بیماری نمیشود. راش روزئولا معمولاً روی تنه و گردن ظاهر میشود، اما میتواند به دستها، پاها و صورت هم گسترش یابد. همچنین دیگر علائم روزئولا میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- تحریکپذیری
- خوابآلودگی
- اسهال خفیف
- اشتهای ضعیف
- پلکهای متورم یا افتاده
- آبریزش بینی
- گلودرد
- سرفه کردن
- غدد لنفاوی متورم در گردن یا پایهٔ جمجمه
بعضی از کودکان ممکن است وقتی در اوایل بیماری ناگهان تب میکنند، دچار تشنج ناشی از تب شوند. اگر این اتفاق افتاد، کودک خود را روی تخت یا کف اتاق قرار دهید و سرش را به پهلویش بچرخانید تا هر گونه استفراغ یا بزاقی بتواند تخلیه شود. کودک ممکن است بیهوش شود، دستها، پاها یا عضلات صورتش برای دو تا سه دقیقه پرش داشته باشند. همچنین ممکن است کنترل مثانه یا رودههای خود را از دست بدهد.
اگرچه دیدن تشنجهای ناشی از تب در کودکان خردسال میتواند برای والدین ترسناک باشد، اما این تشنجها به ندرت جدی یا مضر هستند. اما مهم است که پس از تشنج در اسرع وقت با پزشک کودک تماس بگیرید. همچنین، در صورت امکان، سعی کنید بفهمید که تشنج چقدر طول کشیده، زیرا پزشک کودکتان این موضوع را از شما میپرسد. همچنین اگر تشنج بعد از پنج دقیقه متوقف نشد، لازم است با اورژانس تماس بگیرید.
زمان مراجعه به پزشک برای روزئولا
اگر حدس میزنید که فرزندتان روزئولا دارد، لازم است با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر فرزندتان تب دارد و بدنش راش زده، فکر خوبی است که با پزشکش تماس بگیرید. او از علائم فرزندتان سؤال خواهد کرد و بسته به سن و علائمش، ممکن است بخواهد او را معاینه کند. بنابراین، در هر صورت اگر شک و تردیدی دارید بهتر است با پزشک کودکتان تماس بگیرید.
درمان روزئولا
هیچ درمان خاصی برای روزئولا وجود ندارد. روزئولا، مانند بسیاری از بیماریهای ویروسی، فقط باید دورهٔ خود را طی کند. مهمترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که اطمینان حاصل کنید فرزندتان استراحت میکند و مقدار زیادی مایعات دریافت میکند تا از کم شدن آب بدنش پیشگیری کنید.
اگر کودکتان بدحال است، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که برای پایین آوردن تب به او استامینوفن اطفال بدهید یا اگر کودک حداقل شش ماهه دارد، شاید پزشک ایبوپروفن تجویز کند. اما یادتان باشد هرگز به یک کودک آسپرین ندهید. این دارو میتواند به سندرم ری که یک اختلال نادر اما بالقوه کشنده است، منجر شود.
راه دیگری برای کاهش تب فرزندتان و بهتر کردن حالش این است که یک اسفنجی خیسشده با با آب ولرم و نه سرد را به بدنش بکشید یا او را با آب ولرم حمام دهید. اسفنج یا حمام با آب ولرم میتوانند راههای مؤثری برای تسکین ناراحتی تب بدون استفاده از دارو باشند